Ceza Hukuku

Ceza hukuku, suç ve ceza kavramlarını inceleyen, cezai yaptırımlarla yasaklanan hukuka aykırı suçları belirleyen hukuk normlarının tümünü içeren hukuk dalıdır.

Genel ceza hukukunun konusu suç kavramının maddi ve manevi unsurlarıyla tanımı, ceza hukukuna hakim olan genel ilkeler, ceza kavramının tanımı, suçu ortadan kaldıran nedenler, cezayı azaltan ve ortadan kaldıran nedenler gibi bütün suçlar için geçerli olan ilke ve teorilerdir.  Özel ceza hukukunun konusu ise ülkenin kanunlarına göre suç sayılan eylemlerin neler olduğu, bunların kapsam ve sınırları, birbirlerinden ayrılan yönleri ile bu suçlara öngörülen cezalardır.  Ceza hukuku geniş anlamda ceza yargılaması usülunü de içerirken dar anlamda ceza yargılaması ceza hukukunun dışında kalır.

Ceza yargılaması üç ana unsurdan oluşur; iddia, savunma ve yargılama. Savunma hakkı, kendisine bir suç isnat edilen kişinin, söz konusu suçu işlemediğini yani masum olduğunu, eylemin meşru müdafaa, zorunluluk hali vs. sebeplerle işlendiğini, işlemiş olmasına rağmen daha az cezayı hak ettiğini veya kişisel cezasızlık sebeplerinin varlığı halinde cezalandırılmaması gerektiğini, yargı makamları önünde ileri sürebilmesidir.

Ülkemizde ise cumhuriyetin ilanı ile birlikte özel hukuk alanında olduğu gibi ceza hukuku sahasında da önemli ve kökten bir devrim yaşanmış ve dönemin 1889 tarihli İtalyan Ceza Kanunu örnek alınmak suretiyle “Türk Ceza Kanunu” ihdas edilmiştir.

Yürürlüğe girdiğinden bu yana Türk Ceza Kanununda uygulamada rastlanan aksaklıkları gidermek üzere çok defalar birçok kanun maddesi değiştirilmiştir. 2005 yılına gelindiğinde gelişen süreç ve toplum ihtiyaçları ile teknolojik yeniliklerin günümüz hayatında önemli bir yer tutması nedeniyle Ceza Kanunun yeniden hazırlanması kararı akabinde 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu yürürlüğe girmiştir.

Ceza hukukunun iki temel işlevi vardır:
 
Suçun işlenmesi halinde cezalandırma işlevi, yani cezalandırıcı işlev,
Bu cezalandırma işlevi sırasında toplumu koruyucu işlev.

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’na göre Ceza Kanunu’nun amaçları:

* Kişi hak ve özgürlükleri korumak,
* Kamu düzeni ve güvenliğini korumak,
* Hukuk devletini, kamu sağlığını ve çevreyi korumak,
* Toplum barışını korumak,
* Suç işlenmesini önlemektir.